De relatie tussen “Dutch Courage” en jenever is historisch en cultureel geworteld. Jenever heeft als traditionele Nederlandse sterke drank een belangrijke rol gespeeld bij het ontstaan van de term “Dutch Courage”.
Oorsprong Dutch Courage
Om de oorsprong van ‘Dutch Courage’ te begrijpen, moeten we terugreizen naar de 17e eeuw, toen de uitdrukking voor het eerst opdook. Gedurende deze tijd was de Nederlandse Republiek een prominente zeemacht, verwikkeld in talloze veldslagen en conflicten. Hun reputatie als formidabele matrozen en strijders was wijd en zijd bekend
De term ‘Hollandse Moed’ verwees oorspronkelijk naar de veronderstelde moed of het vertrouwen dat individuen verkregen door het consumeren van alcoholische dranken, met name sterke dranken zoals jenever, voordat ze zich in een gevecht of uitdagende situaties begaven. Dit idee was geworteld in de overtuiging dat alcohol een tijdelijke boost aan het zelfvertrouwen kon geven en angst kon onderdrukken.
In de 17e eeuw, toen de term “Dutch Courage” voor het eerst opkwam, was jenever een populaire en wijdverspreide drank in Nederland. Het werd vaak gedronken door zowel burgers als zeelieden. Jenever heeft een hoog alcoholpercentage en staat bekend om zijn verwarmende en kalmerende eigenschappen. Het werd vaak geassocieerd met het tijdelijk verhogen van moed en zelfvertrouwen.
Tijdens oorlogen en conflicten, vooral op zee, stonden Nederlandse zeelieden en soldaten bekend om hun dapperheid en vastberadenheid. Jenever werd soms geconsumeerd voorafgaand aan de strijd om een gevoel van zelfvertrouwen te vergroten en de angst te verminderen. Dit leidde tot de opkomst van de uitdrukking “Dutch Courage”. Het idee was dat het drinken van jenever de moed zou vergroten en angst zou verminderen, waardoor mensen in uitdagende of gevaarlijke situaties durfden te handelen.
Eén theorie suggereert dat de term “Dutch Courage” ontstond tijdens oorlogen en conflicten tussen Engelse en Nederlandse legers, zoals de Anglo-Nederlandse Oorlogen in de 17e en 18e eeuw. In deze periode stonden Engelse en Nederlandse legers vaak tegenover elkaar, en het idee was dat Nederlandse soldaten soms jenever zouden drinken om hun angst te overwinnen voordat ze de strijd aangingen. Engelse soldaten zouden deze praktijk hebben opgemerkt en het begrip “Dutch Courage” hebben bedacht om te verwijzen naar de moed die werd opgedaan door alcoholgebruik.
Een andere oudere theorie is dat er inderdaad gevallen bekend zijn van Engelse en Nederlandse soldaten die tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) samenwerkten tegen de Spaanse troepen, die de Nederlandse opstand probeerden neer te slaan. Daarbij zagen de Engelse soldaten dat hun Nederlandse collega’s voor de veld- of zeeslag een forse slok jenever namen om zich moed in te drinken. Dat gedrag namen de Engelsen over.
Het is echter belangrijk op te merken dat de term niet noodzakelijkerwijs op historische feiten is gebaseerd en eerder een stereotype kan zijn dat werd gebruikt om de vijand te kleineren. Er is weinig concreet bewijs dat aantoont dat Nederlandse soldaten systematisch jenever consumeerden voor de strijd, noch dat ze opmerkelijk vaker alcohol consumeerden dan andere legers uit die tijd.
Cultuur en Dutch Courage
Het is waar dat jenever een rol speelde in de cultuur van de Lage Landen (Nederland en België) gedurende deze periode, en het was populair onder verschillende lagen van de bevolking, inclusief soldaten.
Soldaten in die tijd hadden vaak te maken met intense angst en spanning in het aangezicht van de strijd. Net zoals in veel andere legers over de hele wereld, konden sommige soldaten in de Tachtigjarige Oorlog alcohol consumeren om hun zenuwen te kalmeren voordat ze de strijd aangingen. Dit was echter geen uniek kenmerk van Nederlandse soldaten en is eerder een algemeen menselijk gedrag dat in verschillende tijden en culturen is voorgekomen.
Het idee dat Nederlandse soldaten jenever dronken voor moed is meer een stereotypering dan een historisch nauwkeurig feit. Dit stereotype kan zijn ontstaan als onderdeel van bredere culturele beeldvorming en propaganda die gericht was tegen de vijandige partij in de oorlog. Dus terwijl er wel enige waarheid kan zitten in het idee dat jenever een rol speelde in de militaire cultuur van die tijd, moeten we voorzichtig zijn met het overdreven romantiseren of stereotyperen van dit gedrag.
Met de tijd veranderde echter de connotatie van “Dutch Courage”. Het begon met name in de Engelstalige wereld te verwijzen naar een schijnbare moed die voortkwam uit alcoholgebruik, wat vaak resulteerde in ondoordachte en roekeloze acties. De term kreeg dus een meer negatieve bijklank, waarbij het zelfvertrouwen dat voortkwam uit alcohol als misplaatst of bedrieglijk werd beschouwd.
De term “Dutch Courage” is dus vooral een voorbeeld van stereotypering en culturele vooroordelen. Het stereotype van Nederlandse soldaten die jenever drinken om hun angst te overwinnen, kan zijn ontstaan als een manier om de tegenstander te kleineren en te denigreren. De term heeft zich in de Engelse taal verspreid en wordt nog steeds gebruikt om iemand te beschrijven die vermeende moed toont onder invloed van alcohol.
Kortom, jenever, als een krachtige en populaire drank in Nederland, speelde een rol bij de vorming van de term “Dutch Courage”. Het werd eerst geassocieerd met het vergroten van zelfvertrouwen en het verminderen van angst, maar na verloop van tijd kreeg de term een meer kritische betekenis, waarbij de moed die voortkwam uit alcoholgebruik als vals en onoprecht werd gezien.
Welke verklaring voor “Dutch Courage” zou Timo in gedachten hebben gehad toen hij zijn bar ernaar vernoemde? Ik denk dat verhaal over moed. Maar ik zal het hem eens vragen.
